„Przeżyj to sam” Lombardu – historia kultowych piosenek

„Przeżyj to sam” Lombardu to jedna z najważniejszych piosenek lat 80. Hymn buntu, utwór ważny dla wielu Polaków. Jeden z antykomunistycznych hymnów. Utwór z muzyką, przeszywającą na wskroś, piosenka ponadczasowa, z którą miliony Rodaków się solidaryzowało. Jak doszło do powstania tej wyjątkowego utworu?

Pod koniec lat 60. Andrzej Sobczak skończył filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po polonistyce zatrudnił się jako instruktor kulturalny w poznańskim domu kultury „Kolejarz”. Po dwóch latach został przeniesiony do pracy w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu, gdzie został specjalistą od spółdzielczych mieszkań zakładowych.

Rozpoczął też współpracę z wieloma wykonawcami. Swój pierwszy tekst piosenki napisał dla big-bitowego zespołu „Violiny”. W połowie lat 60., Andrzej Sobczak założył kabaret studencki „Sztyfcik”. Pierwszym jego poważnym sukcesem była współpraca z trio „Stress”, dla którego napisał kilka tekstów, m.in. tekst do piosenki „Ciężką drogą”. Utwór stał się wielkim przebojem i zdobył tytuł piosenki roku. W 1972 roku ułożył słowa do hymnu Lecha Poznań „W górę serca”.

BOHATEROWIE SIĘ SPOTYKAJĄ

W tym czasie, kiedy Andrzej Sobczak rozpoczynał swoją karierę, jako autor tekstów, zafascynowany muzyką Grzegorz Stróżniak był nastolatkiem. Mając 16 lat, skomponował jedną ze swoich pierwszych piosenek, z własnym tekstem, którą zatytułował „Ciche marzenia”. Nie zdawał sobie sprawy, że ta melodia, po latach, z innym tekstem, pod zmienionym tytułem, stanie się hymnem pokoleń. Tekst utworu „Ciche marzenia” stał się kredo życiowym Grzegorza Stróżniaka:

„Każdy ciche ma marzenia, każdy inny w tym tkwi zło, ktoś chce zniszczyć Twój ideał, wtedy Ty niszczysz go (…) Tylko sam, dojdziesz tam, jeśli chcesz, dojdziesz wiesz” – śpiewał młody Grzegorz.

Pełen ideałów młody Grzegorz, wiedział, że, to co osiągnie w życiu, zależy od niego. Po maturze, przez chwilę pracował m.in. na Poczcie Głównej w Poznaniu. Od lat w duszy grała mu jednak miłość do muzyki. Czuł, że musi podążać za swoimi marzeniami.

W 1978 roku przyszły założyciel Lombardu, rozpoczął naukę w Studio Sztuki Estradowej, w którym uczył się gry na pianinie, śpiewu, kompozycji i choreografii. W trakcie nauki zdobywał estradowe szlify w utworzonym kwartecie wokalnym „Vist”, który występował m.in. z Orkiestrą Zbigniewa Górnego.

Tymczasem w połowie lat 70. Andrzej Sobczak został dyrektorem Studium Sztuki Estradowej w Poznaniu. Kilka lat później, to właśnie tam poznał członków zespołu Lombard – Grzegorza Stróżniaka oraz wokalistki grupy – Wandę Kwietniewską i Małgorzatę Ostrowską.

„MILCZENIA DOŚĆ”

Grzegorz Stróżniak, kiedy zakładał Lombard w maju 1981 roku, miał 23 lata. Polska, szara rzeczywistość początku lat 80., przygniatała go. Strajki, marazm, niepewność, strach o przyszłość. Wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku, było dla wielu osób szokiem. Zespół musiał zawiesić działalność.

Pierwszy album studyjny zatytułowany „Śmierć dyskotece!” grupa wydała dopiero w 1983 roku. Na krążku znalazły się takie przeboje jak: „Śmierć dyskotece!”, „Droga Pani  z Tv” i „Taniec pingwina na szkle”.

Drugi longplay zespołu Lombard zatytułowany „Live”, wydany został 10 maja 1983 roku. Materiał na krążek został nagrany podczas dwóch koncertów Lombardu 21 listopada 1982 roku w sali Filharmonii Szczecińskiej.

Na płycie znalazły się takie piosenki jak, m.in.: „Bye, Bye Jimi”, „Nasz ostatni taniec” oraz jeden z największych przebojów grupy „Przeżyj to sam”, który był nową wersją młodzieńczego utworu Grzegorza Stróżniaka „Ciche marzenia”.

Zobacz: Historia kultowych piosenek: „Autobiografia” Perfectu

Nowy tekst do piosenki napisał Andrzej Sobczak, który w ciągu swojej kariery napisał blisko 700 tekstów do takich piosenek, jak, m.in.: „Dorosłe dzieci” zespołu Turbo, „Hi- fi” zespołu Wanda i Banda, czy „Daj mi te noc” zespołu Bolter. Autor tekstów współpracował z największymi tuzami polskiej muzyki – Eleni, Haliną Frąckowiak, Krystyną Giżowską, Urszulą, Bogusławem Mecem, Zbigniewem Wodeckim, Andrzejem Zauchą, czy Krzysztofem Krawczykiem.

„PRZEŻYJ TO SAM” – HYMN BUNTU

Andrzej Sobczak postanowił napisać tekst, który doda otuchy ludziom, zagrzeje do walki z komunistycznym systemem. Akurat oglądał w telewizji program o Albinie Siwaku, robotniku, który został wzięty do biura politycznego PZPR. Andrzej Sobczak był wściekły, na to co od dłuższego czasu pokazywano w TV. Usiadł i przelał na papier wszystkie swoje odczucia. W ten sposób powstał, napisany z głębi serca, tekst do jednej z najważniejszych piosenek lat 80.

„Andrzej Sobczak stworzył ponadczasowy tekst, który jest aktualny do dziś. Wspaniale przemyca w tekście atmosferę tamtych lat, atmosferę komunistycznego ucisku” – mówi Grzegorz Stróżniak.

Pierwsza wersja piosenki została nagrana w studio nagraniowym Radia Szczecin w listopadzie 1981 roku. Na płycie „Live”, wykorzystano jednak nagranie ze szczecińskich koncertów.

W dniu inauguracji Radiowej „Trójki”, 1.04.1982 roku, wyemitowano po raz pierwszy utwór „Przeżyj to sam”. Po dwóch dniach piosenka została jednak zdjęta z emisji przez cenzurę.

Płyta „Live” na której znalazła się piosenka, została sprzedana w liczbie 100 tysięcy egzemplarzy. Utwór pojawił się również na albumie „The Very Best of Lombard Live”, wydanego w 1989 roku. Na albumie piosenkę wykonywaną pierwotnie przez Grzegorza Stróżniaka, zaśpiewała Małgorzata Ostrowska.

Piosenka pojawiła się również na albumie, który był zapisem koncertu z okazji 20 – lecia istnienia zespołu Lombard. Koncert odbył się 20 października 2001 r, w studio im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie. „Przeżyj to sam”, w wersji swingowej, umieszczono na albumie wydanym w 2016 roku „Lombard swing”. Piosenka pojawia się również na licznych składankach największych przebojów Lombardu oraz płycie „Afryka” z 1994 roku.

Dla lidera Lombardu, utwór ten jest wyjątkowy, bo wiele osób, mimo upływu czasu, nadal utożsamia się z tą piosenką. „Na koncertach śpiewają go wszystkie pokolenia. Kiedy wykonuję „Przeżyj to sam”, myślę o tym, jak wiele zawdzięczam tej piosence – mówi Grzegorz Stróżniak.

Covery piosenki wykonywał m.in. Michał Kwiatkowski, Top One oraz artyści Teatru Studio Buffo w spektaklu w reż. Janusza Józefowicza „Przeżyj to sam – piosenki z lat 80”.

Zespół Lombard w ciągu swojej czterdziestoletniej działalności wylansował wiele kultowych hitów, takich jak, m.in.: „Szklana pogoda”, „Adriatyk, ocean gorący”, „Diamentowa kula”, „Gołębi puch”, „Nasz ostatni taniec”, „Deja’vu – to już było” czy „Musical”.

Od ponad 20 lat zespół tworzy, nagrywa i koncertuje z wokalistką Martą Cugier z którą Grzegorz Stróżniak zaśpiewał „Przeżyj to sam” w 2018 r. z okazji 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Wersja ta ukazała się na płycie „Nasza Niepodległa”.

Zobacz: Artyści jednego przeboju

Po sukcesie piosenek „Przeżyj to sam” i „Dorosłe Dzieci”, Andrzej Sobczak w latach 80., pracował w redakcji muzycznej Radia Poznań. Przez kilkalat przygotowywał audycję „Z piątku na niedzielę”.

W połowie lat 80., zaczął również pisać i wydawać, cieszące się dużą popularnością bajki dla dzieci. W latach 90., założył Agencję Artystyczną AS, która produkowała reklamy, a potem telewizyjne filmy dokumentalne. Do końca swoich dni Andrzej Sobczak, żył w wielkiej przyjaźni z członkami zespołu Lombard, kibicował grupie, oraz współpracował z wieloma artystami, pisząc dla nich teksty piosenek.

„Był niezwykle skromnym i wrażliwym człowiekiem, moim bliskim przyjacielem. Zawsze mogłem liczyć na jego pomoc i wsparcie” – mówi Grzegorz Stróżniak.

Twórca kultowych tekstów piosenek zmarł na chorobę nowotworową w maju 2011 roku w Poznaniu.

Obecnie zespół Lombard czyli Marta Cugier i Grzegorz Stróżniak, realizują projekt Lombard 40/40 z grupą znakomitych instrumentalistów. Na gitarze Łukasz Luki Kulczak – gitara, Paweł Kosa Kosicki – bas i Bartek Krawczak – perkusja. Projekt LOMBARD 40/40 stanowi połączenie różnych sposobów artystycznego wyrazu: muzyki, tekstu, malarstwa realizmu magicznego, fotografii i filmu. Już wkrótce poznamy szczegóły szeregu wydarzeń planowanych na pierwszą połowę 2021 roku. Bądźcie czujni.

Oficjalna strona zespołu:

www.lombard.pl

Tekst: Maciej Łukomski

Artykuł powstał we współpracy z zespołem Lombard.